1957 Questionnaire response by Sydney Ellen Hughes

Description

Responses to a 1957 questionnaire created by the Welsh Folk Museum and distributed by Anglesey Rural Community Council, and completed by Sydney Ellen Hughes from Llanfachreth, Anglesey, on the subject area of 'a typical work day in years gone by'.

---

Transcription

[MS 340_0001]

 

[Beth oedd amser codi arferol?] 

5 or [sic] gloch

 

[A godai pawb yr un amser?]

Na fyddant, ond y Gweision ar [sic] Morwynion

 

[A wneid unrhyw waith cyn brecwast?]

Glanhau ac weithiau godro.

 

[Pa bryd oedd amser brecwast?]

6 or [sic] gloch

 

[Beth a fwyteid i frecwast?]

Bara Llaeth, a cwpaned [sic] o Goffi

[A fyddai pawb yn cael yr un bwyd?]  Na fyddant

 

[A oedd hi’n arferiad i gadw dyletswydd?]

Dim ymhobman.

 

[Pa bryd yn ystod y dydd y cedwir dyletswydd?]

Ar ol [sic] cinio.

 

[Pwy fyddai’n cymryd rhan?]

Y Meistr

 

[A gymerai pawb ran yn ei dro?]

mewn ambell le.

 

[A oedd hi’n arferiad i gymryd bwyd rhwng brecwast a chinio?]

Nag oedd.

 

[Os felly, pa fwyd?] 

-

[Beth oedd enw’r pryd?]

-

[Ym mh’le y bwyteid ef?]

-

[A oedd amser arbennig i’r pryd hwn?]

-

[A faint o’r gloch yr oedd cinio, fel arfer?]

12 or [sic] gloch

 

[A fyddai pawb yn cael yr un bwyd?]

Na fyddant.

 

[Beth oedd y bwyd cyffredin amser cinio?]

Tatws, Biff wedi ferwi a Broth

Weithiau cig moch

 

[A fyddai pawb yn bwyta yn yr un lle?]

Dim ond y Gweision ar [sic] Morwynion

 

[A oedd enw arall ar ginio?]

Prynhawnfwyd.

 

 

[MS 340_0002]

[A fyddech chi’n bwyta cinio yn y caeau o gwbl?]

Amser cynhauaf. [sic]

 

[Os felly, a oedd y bwyd yn wahanol?]

Oedd, Te, Bara Menyn a Chaws.

 

[Sut oedd galw’r dynion o’r caeau i’r tŷ i gael eu cinio?]

Gyda Ffliwt; Cloch neu Gragen.

 

[Am faint o’r gloch yr oedd pryd yn y prynhawn?]

Morwynion am 4 or [sic] Gloch

ar Gweision am 6  “    “

 

[Beth oedd yr enw, neu’r enwau arno?]

TE.

 

[Beth a fwyteid?]

Dim ond Bara ymenyn

 

[Ym mh’le y bwyteid y pryd bwyd hwn?]

Yn y Gegin

 

[Am faint o’r gloch yr oedd pryd gyda’r nos?]

8 or [sic] Gloch

 

[Beth oedd yr enw (neu’r enwau) arno?]

Swper.

 

[Beth a fwyteid iddo?]

Uwd.

 

[Pwy fyddai yno? (Y gweision er enghraifft?)]

Ar [sic] morwynion.

 

[Sut y byddai’r gwaith beunyddiol yn ffitio i mewn?]

Peth cyntaf Gwaith allan, wedyn gwaith ty

 

[Pa amser a wneid y godro?]

5 or [sic] gloch, a 4.30 Dydd Sul

 

[A fyddid yn dyrnu â ffust?]

Byddant.

 

[Pa amser ar y dydd y byddai’r gwragedd yn ymweld â’u cymdogion?]

Gyda’r Nos.

 

[A beth am y dynion?]

 

[Beth oedd yr enw yn eich ardal am fynd i alw ar bobl fel hyn? (Yn rhai ardaloedd defnyddir y geiriau ‘cerdded tai’ neu ‘cymowta’, er enghraifft)]

Cerdded Tai.

 

[Sut yr oedd pobl yn eu difyrru eu hunain gyda’r nos yn eu cartrefi?]

Pan mewn gwasanaeth, Pawb ai [sic] stori ac ambell englyn.

 

[Am faint o’r gloch yr eid i’r gwely?]

10 or [sic] gloch.

 

[A wneid unrhyw waith gyda’r nos ar yr aelwyd?]

Glanhau’r Esgidiau, ar [sic] Llwyau a plicio’r Tatws.

 

[A oedd bwyd gwahanol yn y gaeaf a’r hâf?]

Oedd.

 

[MS 340_0003]

[Beth oedd enwau’r gwahanol ystafelloedd yn eich ardal?] 

Briws; Ty Llaeth; Y Gegin ar [sic] Parlwr

 

[A oedd bwyd arbennig amser cneifio neu ddyrnu, neu yn ystod y cynhaeaf?]

Dim ond amser Dyrnu; Tatw Rhost a Cig ffres a Pwdin

 

[Beth oedd enwau’r gwahanol fathau o weision a morynion (er enghraifft, ‘hwsmon’, gwas mawr, gwas bach)?]

Hwsmon; Pen Certmon; a Gwas Bach a Dyn Caled; ei waith ef oedd codi cloddiau a twtio y tir.

 

[Beth oedd enwau’r tai allan arferol yn eich ardal?] 

Rhiwel; Cwt Golchi; Cegin allan lle y byddant yn pobi.

 

[Unrhyw wybodaeth neu atgofion arall o’ch eiddo ar arferion eich ardal?]

Edrych ymlaen am Fawrth Ynyd i gael crempog, rhedeg gartref am y cyntaf a Ysgol.

Clapio o flaen y Pasg, a  chael te party[sic] y Sulgwyn.

Wedyn y Nadolig i edrych ymlaen amdano, a chadw Watch Night.